( Home page )

ADAM KAROL SMOLIŃSKI (1910-1996)

Prof.dr inż. Adam Karol Smoliński

Urodzony w Radziechowie k. Lwowa (1 X 1910), ojciec był inżynierem budowy kolei. Maturę uzyskał ze złotym medalem w Gimnazjum Klasycznym im. A. Mickiewicza w Katowicach (1928). Studia ukończył (mając 22 lata) na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej w zakresie radiotechniki i elektrotechniki wojskowej. Od Rady Wydziału Elektrycznego otrzymał nagrodę za pracę dyplomową.

Będąc jeszcze studentem napisał swoją pierwszą rozprawę naukową na temat filtrów oporowo-pojemnościowych. Stopień doktora nauk technicznych uzyskał w 1945 r. za pracę pt. “Teoria wzmacniaczy klasy AB pracujących z lampami trójelektrodowymi”, której promotorem był prof. J. Groszkowski. Pracę zawodową rozpoczął w 1933 r. w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych, gdzie pracował w dziedzinie radiotechniki do końca 1948 r. na stanowiskach od konstruktora do dyrektora technicznego.

W okresie przedwojennym zaprojektował i skonstruował wiele nowatorskich urządzeń nagłaśniających i radiokomunikacyjnych, wymagających nowych opracowań teoretycznych, których wyniki opublikował w 15 artykułach.

Pracę dydaktyczną rozpoczął w czasie okupacji w Szkole Elektrycznej II stopnia.

Na początku 1945 roku, jako dyrektor techniczny Państwowych Zakładów Tele- i Radiotechnicznych, zorganizował ich odbudowę w Warszawie i Łodzi. Odbył też półroczny staż naukowy w USA i w Anglii, w ramach stypendium UNRRA zaznajamiając się z postępami radiotechniki dokonanymi podczas wojny. Po wznowieniu działalności przez Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej (jesienią 1945) związał swe losy z uczelnią, której był wychowankiem. Podjął pracę naukowo-dydaktyczną na Wydziale Elektrycznym (później Łączności), początkowo na stanowisku z-cy profesora, następnie profesora nadzwyczajnego (1949) i profesora zwyczajnego (1956-81).

Wykładał Zasady wzmacniania i Podstawy telekomunikacji. W latach 1947-51 pełnił obowiązki kierownika Oddziału Telekomunikacji Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Należał do grona organizatorów Wydziału Łączności, a po zorganizowaniu tego Wydziału, został jego prodziekanem, a następnie dziekanem (1951-52). W tym czasie wykładał Układy nieliniowe i Zagadnienia magnetyczne oraz napisał dwa pierwsze tomy monografii “Zasady wzmacniania” (wydane kolejno w 1947 i 1950 roku).

Został twórcą 4 szkół naukowo-dydaktycznych: teorii wzmacniania, materiałów magnetycznych, mikrofalowej elektroniki ciała stałego i techniki światłowodowej. Wypromował 31 doktorów nauk technicznych. Otrzymał tytuł doktora honoris causa od Wojskowej Akademii Technicznej (WAT).

Od 1949 roku kierował utworzonymi przez siebie Katedrami: Podstaw Telekomunikacji i Układów Elektronicznych , przemianowanymi później na Zakłady Układów Elektronicznych oraz Układów i Aparatury Mikrofalowej w Instytucie Podstaw Elektroniki Politechniki Warszawskiej. Był również organizatorem i pierwszym opiekunem Katedry Magnetyków i Dielektryków.

Równolegle z pracą na Politechnice, w latach 1949-52 pracował w Państwowym Instytucie Telekomunikacji, gdzie prowadził prace nad materiałami magnetycznymi, które następnie kontynuował w zorganizowanym przez siebie Zakładzie Materiałów Magnetycznych w IPPT PAN, gdzie w latach 1963-66 pełnił funkcję z-cy dyrektora ds. naukowych. Tematy badawcze podejmowane przez Niego w dziedzinie magnetyków owocowały wieloma osiągnięciami naukowymi i technicznymi. Otrzymał za nie zespołową Nagrodę Państwową II stopnia (1964). W tym czasie ukończył 4-tomową monografię “Zasady wzmacniania”.

Został członkiem korespondentem (1962) i członkiem rzeczywistym PAN (1973). Został także członkiem korespondentem (1949) i członkiem zwyczajnym (1983) Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Był członkiem: prezydium Komitetu Łączności Elektroniki i Telekomunikacji (od 1953), Głównej Komisji Kwalifikacyjnej (Sekcja Nauk Technicznych, 1967-74) oraz członkiem (1961-86) i przewodniczącym (1980-86) Komisji Nagród Wydziału IV PAN.

Stworzył zespół zapoczątkowujący prace naukowo-badawcze w dziedzinie mikrofalowej elektroniki ciała stałego. W kierowanym przez siebie Zakładzie Układów i Aparatury Mikrofalowej zainicjował prace badawcze i pomiarowe nad projektowaniem i technologią mikrofalowych układów scalonych. Napisał monografię “Mikrofalowa elektronika ciała stałego” (Ossolineum, Wrocław 1973). Był organizatorem i przewodniczącym Komitetu Naukowego I Krajowej Konferencji Mikrofalowej Elektroniki Ciała Stałego (Zakopane 1968), która zapoczątkowała serię organizowanych, konferencji międzynarodowych pod nazwą MIKON. W latach 1973-80 był członkiem Zarządu Europejskich Konferencji Mikrofalowych (EuMC, Londyn), a w latach 1973-79 v-przewodniczącym Zarządu.

Jest pionierem elektroniki światłowodowej w Polsce — zorganizował pierwsze w Polsce seminarium na temat światłowodów (luty 1971). Napisał książkę “Światłowody i ich zastosowania” (Ossolineum, Wrocław 1980). Powołał zespół optoelektroniki światłowodowej. Był autorem monografii “Optoelektronika światłowodowa” (WKiŁ, W-wa 1985). Zorganizował Szkołę Elektroniki PAN i był jej rektorem od momentu powstania (1987), wzięło w niej udział około 1800 uczestników i ok. 200 wykładowców. Jako członek The International Society of Optical Engineering (od 1987), zorganizował Polską Sekcję tego Towarzystwa i został Jej pierwszym przewodniczącym.

Jest autorem przeszło 250 publikacji naukowych w tym monografie: “Zasady wzmacniania przebiegów elektrycznych” (t. I 1947, t. II 1952, t. III 1956, t. IV 1964), “Mikrofalowa elektronika ciała stałego” (1973), “Światłowody i ich zastosowania” (1979), “Elektronika światłowodowa” (1985). Był organizatorem wielu konferencji naukowych jak np.: “Ferryty” (1959), “Cienkie warstwy magnetyczne” (1961), “Mikrofalowa elektronika ciała stałego ” (1968, 1971, 1974, 1977), “Światłowody i ich zastosowania” (1976, 1979, 1983) i wiceprzewodniczącym Zarządu Europejskiego Konferencji Mikrofalowych (1975-79).

Jako członek rzeczywisty PAN brał czynny udział w pracach wielu komitetów, zespołów, sekcji i instytutów naukowych Akademii. Był członkiem Prezydium Komitetu Łączności PAN i przewodniczącym Sekcji Materiałoznawstwa (1954-60), członkiem Prezydium (1960-86) i v-przewodniczącym (1975-80) Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji. Był przewodniczącym Zespołów Problemowych Mikrofalowej Elektroniki Ciała Stałego (1969-80) i Techniki światłowodowej (1975-80) oraz Sekcji Optoelektroniki (1980-86). Był też członkiem rad naukowych czterech instytutów PAN: IPPT (1960-78), Instytutu Maszyn Matematycznych (1962-63), Instytutu Fizyki (1966-72) i Instytutu Technologii Elektronowej (1966-69).

Był członkiem Komitetu Narodowego ds. Międzynarodowej Rady Unii Naukowych — International Councii of Sdentific Unions (1974-86), członkiem Polskiego Komitetu ds. UNESCO (Komisja Nauk Ścisłych i Przyrodniczych, (1974-86). Brał udział w obradach Kongresu Nauki Polskiej (II 1973 i III 1985), na które opracowywał referaty problemowe.

Był redaktorem kilku czasopism naukowych i technicznych krajowych i zagranicznych, członkiem komitetów redakcyjnych: Przeglądu Telekomunikacyjnego i Kwartalnika Telekomunikacyjnego (1946-1948), Przeglądu Elektroniki i Elektrotechniki (1961), Archiwum Elektrotechniki (1967). Był członkiem rad wydawniczych Electronics Letters (Londyn) i International Journal of Circuits Theory and Applications (Londyn). Został Zasłużonym Działaczem Kultury (1980).

Jako członek SEP (od 1934) i jego aktywista został odznaczony złotymi honorowymi odznakami SEP i NOT oraz Medalem im. M. Pożaryskiego.

Jako wieloletni członek IEEE (Life Fellow) — SM’68, F’75, LF’85, był organizatorem Polskiej Sekcji IEEE (1 XII 1972) i pierwszym jej przewodniczącym przez dwie kadencje. Został odznaczony Medalem 100-lecia IEEE (1984). Jako członek (1959) i przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego International Union of Radio Science (1972) oraz członek zarządu (1966-84) i wiceprezydent (1978-84) tej Unii, został odznaczony Medalem im. Barkhausena NRD (1981).

Na arenie międzynarodowej był członkiem URSI — Międzynarodowej Naukowej Unii Radiowej (1956-86), był v-przewodniczącym i przewodniczącym Komisji Radiotechniki URSI(1972-80) oraz wiceprezydentem URSI (1978-83), Należał do współzałożycieli Polskiego Oddziału SPIE (Society of Photo-Optical Instrumentation Engineers), którego był pierwszym przewodniczącym. Był też członkiem kilku innych organizacji i stowarzyszeń naukowych takich jak: Polskie Towarzystwo Fizyczne, IEE (Londyn) i Arbeitgemeinschaft Ferromagnetismus (Duseeldorf).

Był członkiem założycielem PTETiS (styczeń 1961). W roku 1986 został wybrany członkiem honorowym PTETiS ( nr 30 ), a w roku 1987 — członkiem honorowym SEP (nr 64).

Otrzymał wiele odznaczeń, medali (ponad 36), m.in.: Order Sztandaru pracy II (1980) i I-klasy, Złoty Krzyż Zasługi (1956), Krzyż Oficerski (1964) i Komandorski (1973) Orderu Odrodzenia Polski, Medale 10-lecia (1955) i 40-lecia PRL (1985), Medal Edukacji Narodowej (1976). Z okazji 75 rocznicy urodzin (1985) otrzymał: Medal im. M. Kopernika nadany przez prezydium PAN za wybitne osiągnięcia naukowe, list gratulacyjny od I-go Sekretarza KC PZPR, gen. armii Wojciecha Jaruzelskiego, Honorową Odznakę Zasłużonego Pracownika Łączności (drugi raz) wraz z listem gratulacyjnym Ministra Łączności, Medal pamiątkowy "Za osiągnięcia w technice wojskowej" nadany przez Głównego Inspektora Techniki Wojska Polskiego i wiceministra Obrony Narodowej w uznaniu zasług wniesionych w rozwój radioelektroniki dla potrzeb obronności kraju, Medal Za Zasługi dla WAT, list gratulacyjny od prezesa SEP oraz gratulacje od innych instytucji. Uzyskał też cztery Nagrody I stopnia Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki.

Przechodząc na emeryturę otrzymał tytuł Zasłużonego Nauczyciela PRL oraz Nagrodę Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki za stworzenie czterech szkół naukowych wymienionych wyżej.

Zmarł 29 II 1996 r. w Warszawie.


A. J. Marusak (SAiP OW SEP)
Na podstawie materiałów otrzymanych od Profesora.


( Home page )