( Home page )

ZYGMUNT SZPARKOWSKI (1902-1988)

Prof. mgr inż. Zygmunt Szparkowski

Prof. mgr inż. Zygmunt Szparkowski urodził się 28 XI 1902 r. w Nasielsku k/Warszawy. W 1930 roku ukończył Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej. Następnie pracował w Ministerstwie Poczt i Telegrafów (1930-1939), w 1939 roku jako naczelnik wydziału.

W czasie oblężenia Warszawy kierował pracami cywilnego personelu telekomunikacji, okupację niemiecką przetrwał w Warszawie.

W 1944 roku zgłosił się w Lublinie do pracy w resorcie poczt i telegrafów i w 1945 roku został oddelegowany na Dolny Śląsk w celu zorganizowania łączności. W 1945 roku podjął pracę na Politechnice Wrocławskiej na Wydziale Mechaniczno-Elektrycznym, gdzie jesienią zorganizował Katedrę Teletechniki. Był współtwórcą polskiej automatyki w Polsce — w 1952 roku Katedrę Teletechniki przekształcił w Katedrę Telemechaniki i Automatyki (KTiA), która była pierwszą w Polsce katedrą automatyki.

W chwili powołania KTiA liczyła 2 pracowników, którymi byli prof. Zygmunt Szparkowski (jej założyciel i kierownik) oraz dr inż. Jerzy Bromirski. W ramach specjalności automatyka prowadzono zajęcia z zakresu elementów i układów automatyki oraz telemechaniki, teorii regulacji i sterowania, techniki cyfrowej, automatycznej kontroli, telemetrii itp. W ramach teorii układów logicznych, powstał zaczątek przyszłej specjalności maszyny cyfrowe (informatyka).

Programy nauczania wzorowano na przykładach zagranicznych, a zwłaszcza na programach Moskiewskiego Instytutu Energetycznego (MEI), skąd do Katedry przyjeżdżał prof. Tiemnikow. Wykłady odbywały się głównie w oparciu o literaturę zagraniczną siłami pracowników i studentów. W stosunkowo krótkim czasie Katedra mogła się pochwalić jednym z najlepszych laboratoriów dydaktycznych automatyki w kraju. Od początku, zajmowała się ona kształceniem automatyków. Już w roku 1953 KTiA wypromowała pierwszych polskich inżynierów automatyki przemysłowej, a w roku 1955 — pierwszych magistrów inżynierów tej specjalności.

W KTiA podjęto m.in. badania nad elektronicznymi maszynami matematycznymi i podstawami informatyki. Do roku 1968, to jest do przekształceniania KTiA w ICT (Instytut Cybernetyki Technicznej) w Katedrze wykonano ok. 300 prac dyplomowych. W roku 1961 Katedra była organizatorem II Krajowej Konferencji Automatyki. W ramach współpracy z przemysłem wykonano szereg prac badawczo konstrukcyjnych, z których najważniejszymi były:

• Opracowanie i wykonanie automatycznej uniwersalnej aparatury termograficzno-termograwimetrycznej,
• Opracowanie i wykonanie analogowej maszyny do projektowania sieci gazociągowych,
• Opracowanie konwerterów analogowocyfrowych.

Prof. Zygmunt Szparkowski przyczynił się do powstania Wydziału Łączności (później Wydziału Elektroniki) na Politechnice Wrocławskiej. Był pierwszym dziekanem tego Wydziału w latach 1951-1952 oraz 1956-1960. W latach 1968-1972 był dyrektorem ICT. Był również rektorem Politechniki Wrocławskiej w latach 1960-1969 i prorektorem ds. dydaktyki — w latach 1952-1955. Ponadto, był przewodniczącym Sekcji Telemechaniki w Komitecie Automatyki PAN, redagował “Monografie Automatyki” i “Archiwum Automatyki”, był autorem książek z tej dziedziny. Wielokrotnie uczestniczył w pracach CKK (Centralna Komisja Kwalifikacyjna) i rad naukowych wielu instytutów. Jest uznawany za twórcę szkoły naukowej automatyki.

Za działalność naukową, dydaktyczną i społeczną otrzymał ordery i odznaczenia państwowe, m.in.: ● Order Sztandaru Pracy I Klasy i ● Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymał również: ● Odznakę Zasłużonego dla Dolnego Śląska, ● Odznakę Budowniczego miasta Wrocławia, ● medal “Za wybitne zasługi dla rozwoju Politechniki Wrocławskiej”. Prof. Zygmunt Szparkowski otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Wrocławskiej (16 XII 1974) oraz TU Drezno, NRD (12 X 1978).

Był współzałożycielem Oddziału Wrocławskiego SEP (1946). Godność członka honorowego SEP otrzymał w roku 1975 (nr 41).

Prof. Zygmunt Szparkowski był wychowawcą wielu pokoleń elektroników, a w szczególności: telemechaników, automatyków i informatyków, był człowiekiem o wielkiej osobowości, dobroci i wyrozumiałości. Na emeryturę przeszedł w 1972 roku lecz do końca służył radą Wydziałowi i Uczelni.

Zmarł we Wrocławiu dnia 7 lipca 1988 r. i został pochowany na cmentarzu przy ul. Bujwida.


Opracował A. J. Marusak (SAiP OW SEP)
Na podstawie prac:
1. "Słownik biograficzny zasłużonych elektryków wrocławskich", tom 1, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Wrocław 1977.
2. Strona internetowa Instytutu Cybernetyki Technicznej Politechniki Wrocławskiej ( ICT).

( Home page )