( Home page )

CZESŁAW RAJSKI (1905-1992)

Prof. dr inż. Czesław Rajski

Urodzony w Kijowie, na Ukrainie (30 IV 1905). Podjął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej specjalizując się w tzw. prądach słabych, które ukończył w 1929 r. Do wybuchu II wojny światowej pracował jako konstruktor w Państwowych Zakładach Tele- i Radiotechnicznych (PZT-R) w Warszawie.

Najważniejszą konstrukcją wykonaną pod jego kierownictwem była międzymiastowa “bez sznurowa" centrala telefoniczna dla Warszawy bardzo nowoczesna w owych czasach. Niektóre jej rozwiązania jeszcze po wojnie uchodziły za nowoczesne. W latach międzywojennych Wynalazł i opatentował system modulacji lampowych nadajników telegraficznych, który wszedł do produkcji. Był kilkakrotnie członkiem delegacji polskiej na kongresach Comite Consultatif International pour les Communications Telephoniques a Grandes Distances (CCIF).

Okres okupacji spędził w Warszawie, na początku 1945r. wrócił do przerwanej pracy, tym razem na stanowisko dyrektora naczelnego tej samej wytwórni PZT-R (1945-48). W okresie 3 lat pracy na tym stanowisku zdołał częściowo odbudować i uruchomić 4 fabryki sprzętu telekomunikacyjnego oraz skupić znaczną część przedwojennych fachowców — inżynierów i robotników.

W 1946r. był przez kilka miesięcy ekspertem ds. telekomunikacji przy Polskiej Misji Ekonomicznej afiliowanej przy UNRRA w Waszyngtonie, z ramienia ówczesnego Ministerstwa Poczt i Telegrafów. Potem był dyrektorem Centralnego Biura Konstrukcyjnego Telekomunikacji w Warszawie (1949-52). Następnie został przeniesiony do Instytutu Matematyki PAN w Warszawie do pracy w zakresie zastosowań rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej do zagadnień przemysłowych.

Jednocześnie podjął pracę dydaktyczną w Politechnice Warszawskiej (1949). Prowadził wykłady zlecone z materiałoznawstwa telekomunikacyjnego na Wydziale Elektrycznym, a następnie, już jako etatowy pracownik Wydziału Łączności , wykładał “Teorię obwodów”, “Elektronowe maszyny cyfrowe” i “Teorię informacji”. Od 1954 r. pracował w Politechnice Warszawskiej na pełnym etacie.

Stopień doktora nauk technicznych uzyskał na ówczesnym Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej za rozprawę pt. “Wpływ zniekształceń liniowych na dokładność rozwiązań elektronowego analizatora równań różniczkowych” (30 VI 1952), jej promotorem był prof. Witold Nowicki. Następnie uzyskał tytuły profesora nadzwyczajnego (1956) i zwyczajnego (1964). Zorganizował Zakład Podstaw Teleelektryki przy Katedrze Podstaw Telekomunikacji (1954), który później przekształcono w Katedrę Elektrotechniki Teoretycznej “A”. W 1970 roku Katedra ta weszła w skład Instytutu Podstaw Elektroniki.

Był dwukrotnie dziekanem Wydziału Łączności PW (1960-64). Jako dziekan zainicjował daleko idącą reformę nauczania prawie wszystkich przedmiotów na Wydziale Łączności. Spowodował powstanie kilku nowych katedr i przyczynił się do znacznego wzrostu sprawności studiowania. Przez wiele lat był przedstawicielem Wydziału w Senacie Politechniki Warszawskiej.

Jako kierownik Katedry Elektrotechniki Teoretycznej “A” (1962-70) opracował nowy program wykładu Teorii obwodów dopasowany do potrzeb specjalności elektronicznych. Wykład ten, przygotowany pierwotnie na potrzeby elektroenergetyki, opracował na nowo i wygłaszał w zupełnie innym ujęciu odpowiadającym potrzebom elektroniki i telekomunikacji.

Podjął pierwszy w Polsce wykład z Elektronicznych maszyn cyfrowych (obecnie zwanych komputerami) i opracował skrypt “Wiadomosci wstępne o elektronowych maszynach cyfrowych”, który był pierwszym w Polsce wydawnictwem książkowym z tej dziedziny (Politechnika Warszawska, PWN, Łódź, 1957).

W roku akademickim 1965/66 przebywał w Ghanie jako visiting professor na University of Science and Technology w Kumasi, wykładał analizę matematyczną.

W latach 1972-74 przebywał kilkakrotnie w Algierii pełniąc funkcję konsultanta UNESCO ds. kształcenia kadr, w r. ak. 1973/74 prowadził wykłady z teorii informacji w Ecole Nationale Polytechnique d'Alger i zajmował się doradztwem organizacyjnym. Na emeryturę przeszedł w 1975 r.

Był promotorem 24 przewodów doktorskich, z których kilka zostało wyróżnionych. Jego dorobek naukowy obejmuje kilkadziesiąt pozycji. Ukazał się drugi Jego skrypt, pt. “Teoria obwodów” (1964) i książka pt. “Teoria obwodów”, cz. 1 (1971), która była pierwszą z serii monograficznej. Jest autorem ponad dwudziestu publikacji, z których około połowa ukazała się za granicą.

W latach 1962-65 był doradcą Biura Studiów i Projektów Łączności do spraw niezawodności sprzętu teletechnicznego. Zorganizował cało semestralne seminarium z rachunku prawdopodobieństwa dla pracowników przemysłu. Przez wiele lat był członkiem Komitetu Elektrotechniki PAN. Przez długi czas był jednym z polskich delegatów do CCIF (Comite Consultatif International pour les Communications Telephoniques a Grandes Distaces).

Otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1964), tytuł honorowy "Zasłużony Nauczyciel PRL" (1981), oraz nagrody zespołową I stopnia (1964) i indywidualną II stopnia (1972) Ministra Szkolnictwa Wyższego Nauki i Techniki.

Był członkiem założycielem PTETiS oraz Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego. Ponadto był członkiem Polskiego Towarzystwa Matematycznego, oraz Association for Symbolic Logic in The Institution of Electrical Engineers (IEE) w Wielkiej Brytanii. W roku 1984 otrzymał godność członka honorowego PTETiS ( nr 20 )

Zmarł 26 listopada 1992 roku w Warszawie.

——————————————————————


A. Marusak - na podstawie materiałów otrzymanych od Profesora.

( Home page )