( Home page )

MARIAN SUSKI (1905-1993)

prof. dr inż. Marian Suski (1905-1993)

Urodzony 2 listopada 1905 r. w Kielcach jako syn Franciszka i Marii z Jakubowskich. W Kielcach ukończył też szkołę podstawową (dwuletnią) i rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Sniadeckich. Od roku 1920 kontynuował naukę w Korpusie Kadetów nr 2 w Modlinie, zakończoną maturą w 1924 roku.

W latach 1924-27 był słuchaczem Oficerskiej Szkoły Inżynierii w Warszawie, którą ukończył ze specjalizacją łącznościową. W latach 1927-29 pełnił funkcję dowódcy plutonu w Pułku Radiotelegraficznym w Warszawie i jednocześnie rozpoczął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Warszawskiej. W roku 1929 otrzymał świadectwo półdyplomowe i po zdaniu egzaminu konkursowego został wysłany przez Szefostwo Wojski Inżynieryjnych na studia do Ecole Superieur d'Electricite w Paryżu. Po ukończeniu tej szkoły (1930) został wykładowcą i dowódca plutonu w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności w Zegrzu.

W roku 1932 dostał przydział do Biura Badań Technicznych Wojsk Łączności w Warszawie, gdzie został koordynatorem prac nad radiostacją N2 oraz stacjami pokładowymi lotniczymi i czołgowymi. Radiostacja N2 okazała się bardzo udaną konstrukcją i pozostała na wyposażeniu wielu armii do końca II wojny światowej. Za to osiągnięcie otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi.

Równocześnie z pracą w 1938 roku ukończył studia uzyskując dyplom inżynierski (przed II wojną światową absolwenci Politechniki uzyskiwali tytuł inżyniera) w zakresie prądów słabych na podstawie pracy wykonanej pod kierownictwem prof. Janusza Groszkowskiego. ppor. Marian Suski

W czasie oblężenia Warszawy w roku 1939 kpt. Marian Suski, wraz z dwoma inżynierami uruchomił opuszczoną radiostację Warszawa II. W szefostwie Łączności Dowództwa Obrony Warszawy objął funkcję oficera ds. radiowych, z zadaniem utrzymania działalności Rozgłośni i Radiostacji Warszawskich. Za działalność w czasie oblężenia Stolicy otrzymał Krzyż Walecznych.

Po kapitulacji przebywał w obozach jenieckich w Königstein i Murnau, gdzie prowadził wykłady i kursy z matematyki, fizyki, elektrotechniki i radiotechniki.

W Oflagu VIIa w Murnau (Górna Bawaria) zmontował potajemnie odbiornik radiowy z części przemycanych zza drutów. Odbiornik ten służył w obozie do odbierania komunikatów wojennych aż do wyzwolenia przez armię amerykańską. Komunikaty te były przepisywane i rozprowadzane w obozie. Obecnie ten odbiornik znajduje się w Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Po wyzwoleniu obozu w dniu 29 kwietnia 1945 roku kpt. Suski został przydzielony do Sztabu II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych we Włoszech.

W roku 1946, na własną prośbę powrócił do Kraju i rozpoczął prace w Zjednoczeniu Przemysłu Radiotechnicznego jako jego delegat na Dolny Śląsk, wykonując często niebezpieczną pracę zabezpieczania mienia poniemieckiego. Następnie został Dyrektorem Technicznym Fabryki Odbiorników Radiowych “DIORA” w Dzierżoniowie.

Na przełomie lat 1947 i 1948 przeniósł się na Politechnikę Wrocławską, pracując początkowo jako adiunkt w Katedrze Fizyki i Radiotechniki Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej, a od 1951 roku — na stanowisku zastępcy profesora. W roku 1952 został kierownikiem Katedry Podstaw Telekomunikacji na Wydziale Łączności Politechniki Wrocławskiej. W roku 1955 uzyskał stopień kandydata nauk (doktora), za pracę pt. “Propagacja fal elektromagnetycznych o częstotliwościach mikrofalowych w ośrodkach absorpcyjnych”. W roku 1959 został profesorem nadzwyczajnym, a w roku 1974 — profesorem zwyczajnym, pomimo przeszkód natury politycznej.

Zespół pod Jego kierownictwem zbudował jako pierwszy w Polsce spektrometr elektronowego rezonansu paramagnetycznego, którego egzemplarze przez szereg lat pracowały z powodzeniem w wielu laboratoriach naukowych w Polsce. Zajmował się również teorią i praktyką obwodów mikrofalowych, szczególnie dla długości fal odpowiadających promieniowaniu podczerwonemu, oraz nie telekomunikacyjnym zastosowaniu mikrofal.

Zaproponował zastosowanie pola elektromagnetycznego o częstościach mikrofalowych do suszenia i sterylizacji zboża, przyspieszonego wiązania betonu, suszenia zagrzybionych murów, niszczenia korników w drewnianych dziełach sztuki i kruszenia skał, oraz zastosowanie mikrofalowej analizy spektroskopowej do określenia zawartości miedzi w rudach tego pierwiastka.

W roku 1968 powstał Instytut Telekomunikacji i Akustyki, w którym prof. Suski kierował Zakładem Techniki Mikrofalowej, a w latach 1968-72 był zastępcą dyrektora Instytutu. W latach 1961-71 był seniorem budowy nowych budynków Instytutu Elektroniki.

W okresie swej pracy naukowej na Politechnice prowadził najpierw ćwiczenia z fizyki, a potem bardzo cenione przez studentów wykłady z dziedziny teorii pola elektromagnetycznego, techniki mikrofalowej oraz teorii obwodów elektrycznych. Opublikował ponad 60 artykułów naukowych, był promotorem kilkunastu prac doktorskich. Wychował liczne grono elektroników, a jego doktoranci odbyli dalszą karierę naukową — jeden z nich (Ludwik Badian) został członkiem PAN, 2 profesorami, 2 doktorami habilitowanymi.

Wśród wielu organizacji i komitetów, do których należał były: Komitet Elektroniki i Telekomunikacji PAN, Wrocławskie Towarzystwo Naukowe, Rada Naukowa PIT (Przemysłowego Instytutu Telekomunikacji), Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej (PTETiS), Komitet Narodowy Union Radioelectriąue Scientifique Internationale, Microwave Power Institute (Kanada), Stowarzyszenie Elektryków Polskich (SEP).

Za działalność naukową i organizacyjną na Politechnice Wrocławskiej otrzymał: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi i Złotą Odznakę Politechniki Wrocławskiej. Otrzymał też tytuł Zasłużonego dla Politechniki Wrocławskiej, a budynkowi Instytutu Telekomunikacji i Akustyki C5 Politechniki Wrocławskiej nadano jego imię.

Za działalność społeczną został uhonorowany Odznaką Budowniczego Wrocławia, Medalem za Zasługi dla Obronności Kraju (liczni oficerowie robili u niego stopnie naukowe) i Honorową Odznaką “Za zasługi dla Polskiego Komitetu Olimpijskiego". Był pierwszym Polakiem, który otrzymał medal “Kalos Kagathos" nadawany tym, którzy obok wybitnych osiągnięć sportowych osiągnęli w życiu wysoki status naukowy.

Był znakomitym sportowcem — znanym szermierzem. W latach powojennych organizował sport szermierczy we Wrocławiu, a jeszcze w roku 1951 zdobył indywidualne mistrzostwo Polski w szabli. W latach 1929-39 był członkiem kadry narodowej i reprezentantem Polski na dwóch olimpiadach w Los Angeles (1932), gdzie był głównym sprawcą zdobycia przez reprezentację narodową brązowego medalu, i w Berlinie (1936).

W Los Angeles w 1932 roku by tego dokonać musiał wygrać w ostatniej walce meczu z najlepszym zawodnikiem drużyny USA, gospodarzy olimpiady, w stosunku co najmniej 5:3, a wygrał 5:1!

Był człowiekiem głęboko wierzącym, zaangażowanym w działalność katolików świeckich, najpierw w akcje Sodalicji Mariańskiej, a potem Wrocławskiego Klubu Inteligencji Katolickiej, którego w latach 1959-1965 był Prezesem. Przez szereg lat był też Prezesem Wrocławskiego Oddziału Przyjaciół KUL. Ta jego działalność była solą w oku władz politycznych i znacznie spowalniała Jego nominacje naukowe, a tuż po wojnie, w roku 1948 spowodowała parodniowe aresztowanie. Otrzymał odznaczenie papieskie “Pro Ecclesia et Pontifice”.

Był członkiem założycielem i jednym z głównych inicjatorów powstania Oddziału Wrocławskiego PTETiS, przewodniczącym Oddziału w dwóch kadencjach oraz członkiem Zarządu Głównego PTETiS, inicjatorem licznych posiedzeń naukowych i organizatorem dwóch kursokonferencji nt. “Przemysłowe zastosowania mikrofal”. Wielokrotnie zasiadał w Komisji Rewizyjnej PTETiS. Zawsze czynnie wspomagał inicjatywy kolejnych Zarządów Oddziału Wrocławskiego, służył radą i pomocą jako znana i powszechnie lubiana osobowość wrocławskiego środowiska naukowego. W roku 1976 został wybrany członkiem honorowym PTETiS ( nr 15 ).

Przez całe życie był żarliwym patriotą, czego wielokrotnie dawał dowody. Był członkiem “Solidarności" od jej powstania — przekonanym, choć krytycznym. Ostatnim, bardzo spektakularnym dowodem zaangażowania , był Jego udział w pięcioosobowej manifestacji mającej na celu uwolnienie Władysława Frasyniuka. Zdjęcie z tej manifestacji obiegło wówczas prasę podziemną.

W roku 1932 poślubił Julię Mścichowską, lekarza stomatologa, z którą miał 5 dzieci. Jedna córka, Zofia zmarła w wieku 3 lat na krwawą dyzenterię w roku 1942. Dwaj synowie są profesorami w PAN: Wojciech w Instytucie Niskich Temperatur i Badań Strukturalnych we Wrocławiu (emeryt) i Tadeusz w Instytucie Wysokich Ciśnień w Warszawie, a córki: Maria Magdalena — lekarzem stomatologiem (rencistka) i Małgorzata — starszym wykładowcą WF na Politechnice Wrocławskiej.

Prof. Marian Suski zmarł 25 grudnia 1993 r. we Wrocławiu i pochowany jest na Cmentarzu św. Wawrzyńca przy ul. Bujwida.

Wojciech Suski
————————————————————————————
    Wykaz doktorantów:
  1. Ludwik Badian, Zastosowanie metody prądów termicznie stymulowanej depolaryzacji do oceny własności niektórych materiałów elektroizolacyjnych, 1960.
  2. Marian Kloza, Autodynowy detektor zmian dobroci rezonatora wykorzystujący klistron refleksowy, 1966.
  3. Jerzy Czajkowski, 20.12.1968.
  4. Włodzimierz Wolski, Generator słabych drgań jako detektor magnetycznego rezonansu jądrowego, 30.09.1969.
  5. Zbigniew Noworolski, Zastosowanie nasyconej diody wolframowej w układzie stabilizatora prądu o dużej stałości, 06.07.1970.
  6. Krzysztof Sachse, Szerokopasmowe sprzęgacze kierunkowe o sprzężeniu 3-dB dla zastosowań w mikrofalowych układach scalonych, 12.07.1974.
  7. Stefan Indyka, Analiza działania automatycznej regulacji częstotliwości klistronu w spektrometrze elektronowego rezonansu paramagnetycznego EPR, 26.09.1974.
  8. Ryszard Czoch, Analiza systematycznych błędów w badaniach ilościowych w spektrometrii elektronowego rezonansu paramagnetycznego, 14.12.1974.
  9. Andrzej Zygmunt, Mikrofalowe układy mieszające na tranzystorach, 07.11.1977.
  10. Mieczysław Baranowski, Tranzystorowy, parametryczny dzielnik częstotliwości na pasmo mikrofalowe “L", 06.06.1979.
  11. Bogusław Jerzy Kolarz, Analiza selektywności i zasady projektowania filtrów YIG wspomagane EMC, 25.04.1981.
  12. Andrzej Sawicki, Zmodyfikowane struktury linii paskowych, metody obliczania ich parametrów l zastosowania, 11.05.1983.
  13. Włodzimierz Biełoszapski.

    Wykaz publikacji:

  1. Metody obliczania bezodbiciowego mikrofalowego obciążenia w postaci dwuwarstwowego układu absorpcyjnego o własnościach selektywnych. Prace PIT nr 31,1960, 7.
  2. Własności absorpcyjne układu rezonansowego zbudowanego z dwóch warstw płaskorównoległych ułożonych na podłożu metalicznym. Prace PIT nr 31,1960, 7.
  3. Learning In Silesia Faculty of Telecommunication Fundamentals. Annales Silesiae, WTN 1962.
  4. Zastosowanie niskich temperatur w urządzeniach elektronicznych. Materiały do obrad II krajowej Narady Elektroniki, Zeszyt Obrad Plenarnych, 1962, s.18.
  5. Krajowe konstrukcje spektrometrów do badania elektronowego rezonansu paramagnetycznego. Pomiary, Automatyka, Kontrola, 1966, nr 8/9.
  6. Wnęki rezonansowe do podwójnej modulacji pola magnetycznego w spektrometrii EPR. Pomiary Automatyka Kontrola, 1966, nr 8/9, współautor R. Czoch.
  7. Nowoczesne środki telekomunikacji dalekosiężnej. Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, 1968.
  8. Mikrofalowe ośrodki absorpcji z małym współczynnikiem odbicia. Wybrane zagadnienia elektroniki i telekomunikacji, WTN Warszawa 1968.
  9. The autodyne detector utilizing a reflex klistron. Proc. Third Coli. on Microwave Communication, Budapest 1968, współautor M. Kloza.
  10. Perspektywy przemysłowe zastosowań mikrofal. Studia i materiały Instytutu Elektrotechniki i Elektrotechnologii, Zeszyt Zagadnienia Futurologiczne Elektrotechniki, 1971.
  11. Sterylizacja zboża i mąki w polu mikrofalowym. Prace Inst. Telekom. i Akust, 1974, współautor A. Mazur.
  12. Przegląd nietelekomunikacyjnych zastosowań techniki mikrofalowej. Spraw. Konf. Mikrofalowej, Gdańsk 1974.
  13. Kruszenie skał i betonu za pomocą mikrofal. Prace Inst. Telekom. i Akust, 1974, nr 4, współautor A. Zygmunt.
  14. Przemysłowe, naukowe i codziennego użytku zastosowania techniki mikrofalowej. Referat plenarny, Materiały Krajowej Konferencji Mikrofalowej, 1974.
  15. Problemy współczesnej techniki. Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego 1975.
  16. Linie falowodowe i światłowodowe w telekomunikacji przyszłości. Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego 1975
  17. Zastosowania techniki mikrofalowej w medycynie. Sprawozdania Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego 1976.
  18. The development of electronics in Lower Silesia between 1945 and 1975. Annales Silesia, WTN 1976.

    Książka i skrypty:

  1. Technika mikrofalowa, WTN Warszawa 1971, współautor R. Litwin.
  2. Teoria obwodów elektrycznych. Politechnika Wrocławska, 1961,1971, s.303.
  3. Zbiór zadań z obwodów elektrycznych, Politechnika Wrocławska, 1974, s. 112, współautor R.Czoch.
  4. Zbiór zadań z techniki mikrofalowej, Politechnika Wrocławska 1974, s. 124, współautorzy R. Czoch, K. Sachse.

Źródła:
1) Stefan Majchrowski: Za drutami Murnau, MON Warszawa 1970.
2) A. Pilawski: Postępy fizyki. 46, 1995, s. 353.
3) Słownik Biograficzny Zasłużonych Elektryków Wrocławskich, Stowarzyszenie Elektryków Polskich, Oddział we Wrocławiu, tom I, Wrocław 1997.
4) Marian Suski: Wspomnienia. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2002, s. 231.
5) Magdalena Bajer, Forum Akademickie nr 3, 2008, s. 52-53

Wykorzystano pracę:
"Polacy Zasłużeni dla elektryki.
Początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki".
PTETiS, Warszawa-Gliwice-Opole 2009, ISBN 978-83-927653-1-8, ss. 369-374.
Za zgodą Redaktora.


( Home page )