( Home page )

ANDRZEJ W. OLBROT (1946-1998)

Prof. Andrzej W. Olbrot

Andrzej Olbrot urodził się 6 kwietnia 1946 roku w Lisowie. Maturę otrzymał w I Liceum Ogólnokształcącym im. Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle (1964). W finale XV Olimpiady Matematycznej (1963/64) uzyskał wyróżnienie.

Studiowal na Wydziale Elektroniki Politechniki Warszawskiej. Po uzyskaniu stopnia magistra inżyniera (1970), został pracownikiem Instytutu Automatyki Politechniki Warszawskiej, którego dyrektorem był prof. Władysław Findeisen. Stopień doktora uzyskał w roku 1973, a habilitację — w roku 1977.

Profesor Olbrot był jednym z najbardziej znanych reprezentantów polskiej szkoły teorii sterowania. Był znanym ekspertem w dziedzinie sterowania odpornego 'robust control' oraz sterowania systemów z opóźnieniem. Był autorem i współautorem ponad 100 artykułów, z których wiele zawierało wyniki często później cytowane.

Na początku swojej kariery w Warszawie, zajmował się teorią sterowania systemów z opóźnieniami sygnałów wejściowych i otrzymał sprawdzalne kryteria degeneracji równań różniczkowych z opóźnieniami. W 1972 roku rozwiązał problem sterowalności liniowych układów z opóźnieniem, zbadał pewne przypadki sterowalności takich układów: "Andrzej W. Olbrot. On Controllability of Linear Systems with Time Delays in Contol. IEEE Transactions on Automatic Control pp. 664-666, October 1972".

W 1978 roku opublikował artykuł, w którym po raz pierwszy podano warunki stabilizowalności układów z opóźnieniem: "Andrzej W. Olbrot. Stabilizability, Detectability, and Spectrum Assignment for Linear Autonomous Systems with general Time Delays. IEEE Transactions on Automatic Control AC-23 (5): 887-890, October 1978". W tym samym roku, wraz z Andrzejem Manitiusem napisał artykuł, w którym rozwinęli metodę stabilizacji systemów z opóźnieniem przez sprzężenie zwrotne i zastosowanie ‘skończonego widma’: "Andrzej Z. Manitius and Andrzej W. Olbrot. Finite Spectrum Assignment Problem for Systems with Delays. IEEE Transactions on Automatic Control AC-24 (4): 541-553, August 1979". Artykuły te pobudzały innych autorów, do ougólniania i udoskonalania tych wyników.

W 1977 roku, w latach 1979-1980 oraz w roku 1987 pracował jako visiting-professor na Uniwersytecie w Minnesocie, współpracując z profesorem E. Bruce Lee. Odwiedził także: Politechnikę w Turynie (w latach 1984, 1985 oraz 1987), Centrum Badań Matematycznych na Uniwersytecie w Montrealu (1977) oraz Uniwersytet w Bremie (w latach 1981 oraz 1986).

Decydujący zwrot w jego karierze nastąpił w roku 1981, kiedy zapoznał się z wynikami badań rosyjskiego matematyka Charitonova nad stabilnością tzw. wielomianów interwałowych (przedziałowych) i zauważył ich znaczenie dla odpornej stabilizacji systemów sterowania. W 1982 roku brał udział w warsztatach naukowych w Interlaken w Szwajcarii gdzie zwrócił uwagę środowiska automatyki na to zagadnienie. W następstwie tego, opublikowano wiele artykułów konferencyjnych i rozpraw doktorskich dotyczących zastosowania teorii Charitonova w sterowaniu odpornym. Olbrotowi przypisuje się zapoczątkowanie tej linii badań. Miał znaczny udział w określeniu granic stabilności w zależności od parametrów perturbacji w metodzie przesuwania biegunów i w rozszerzeniu twierdzenia granicznego na odporną stabilność układów z opóźnieniami a także układów o parametrach rozłożonych.

W roku 1988 podjął pracę na Wydziale Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej na Uniwersytecie Stanowym Wayne (WSU) w Detroit, Michigan. Jednym z powodów tego kroku była możliwość współpracy z przemysłem samochodowym nad zastosowaniem chipów komputerowych do sterowania silników samochodowych, co znajdowało się wtedy we wczesnym stadium rozwoju. Profesorem zwyczajnym WSU został w roku 1992.

Profesor Olbrot specjalizował się w zaawansowanych cyfrowych systemach sterowania, m.in. w odpornym sterowaniu układów z opóźnieniami. Obok prowadzonych badań teoretycznych na WSU, starał się stosować ich wyniki w samochodowych cyfrowych systemach sterowania. Nawiązał współpracę z oddziałem badawczo rozwojowym firmy Ford Motor Company, która finansowała jego badania przemysłowe, m.in. opracował: "Parameter Schedulign Controller for Exhaust Gas Recirculation (EGR) System" — SAE International 1997.

Na Uniwersytecie prowadził kursy podyplomowe oraz był promotorem wielu doktoratów. Był doskonałym i twórczym nauczycielem, stawiał wysokie wymagania studentom ale wciąż ich przyciągał. Był pełnym poświęcenia i troskliwym profesorem, łatwo nawiązującym kontakt ale surowym w ocenianiu studentów. Jego otwartość wobec studentów była dobrze znana zarówno w Warszawie jak i na Uniwersytecie Stanowym Wayne. Zawsze znajdował czas dla studentów, pracował z nimi dotąd aż miał pewność, że zrozumieli wszystkie zagadnienia, wychodził nawet za nimi ze swojego gabinetu by wyjaśnić dodatkowe zagadnienia, które jego zdaniem studenci mogli przeoczyć.

W całej Jego działalności, artykułach, pracach badawczych, referatach, recenzjach artykułów wykazywał te same wartości, które przejawiał we współpracy ze studentami: był jednocześnie radosny i poważny, był entuzjastycznym inicjatorem pomysłów, jednakże ostrożnym w formułowaniu wniosków badawczych, dobrym kolegą i przyjacielem, pomocnym i uczciwym.

Polską oraz międzynarodową społeczność teoretyków automatyki dotknęła bolesna strata kiedy dr Andrzej W. Olbrot, profesor Inżynierii Elektronicznej i Komputerowej Wayne State University, zginął tragicznie we czwartek 10 XII 1998 roku w Detroit (ok. 19:20). Został zastrzelony kilkoma strzałami z karabinu przez studenta, który wtargnął do sali wykładowej, w której Profesor egzaminował kilkunastu studentów. Żaden student nie został ranny podczas ataku. Zabójca (48 lat) uprzednio nie zdał części egzaminu doktorskiego.

Wiadomość tragicznej śmierci Profesora natychmiast dotarła drogą internetową do wszystkich jego przyjaciół w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Kilka sesji na konferencji IEEE CDC w Tampa w grudniu 1998 r. poświecono jego pamięci. Świat stracił wartościowego oraz nowatorskiego nauczyciela i badacza, jednak pozostanie on w pamięci tych, którzy poznali go osobiście lub poprzez jego pracę.

—————————————————————

Opracowano na podstawie:
1) Artykułu Andrzeja Manitiusa (z George Mason University, Fairfax, Virginia): "Obituary". Control & Cybernetucs, vol.28 (1999) No. 1
2) Wiadomości internetowych z lat 1998-2000.


( Home page )