( Home page )

JÓZEF JUNOSZA PODOSKI (1900-1984)

Inż., dr ekonomii - Józef Podoski h. Junosza (1900-1984)

Józef Podoski h. Junosza, urodził się 3 kwietnia 1900 r. w Antoninach na ziemi Wołyńskiej. W latach 1912-15 uczęszczał do gimnazjum E. Konopczyńskiego (od roku 1919 - im. Adama Mickiewicza) w Warszawie.

W czasie I wojny światowej po zajęciu Warszawy przez Niemców w 1915 r. przeniósł się do Kijowa, gdzie w 1918 r. ukończył gimnazjum polskie, uruchomione pod patronatem Polskiego Komitetu Obywatelskiego w Rosji. Następnie wyjechał do Lwowa, gdzie zdał egzamin wstępny na Politechnikę Lwowską.

Rozpoczęte studia musiał przerwać z uwagi na uczestnictwo w walkach o Lwów, za co został odznaczony Krzyżem Obrony Lwowa z Mieczami. W styczniu 1919 r. został przeniesiony z "Wilków Lwowskich", tj. oddziału kawalerii utworzonego w czasie obrony miasta, do I pułku Ułanów Krechowieckich. Wziął wówczas udział w dwóch kampaniach wojennych, został ranny w bitwie pod Ciechanowem (1920), a po wyjściu ze szpitala uzyskał urlop akademicki i przeniósł się w styczniu 1921 r. na studia do Politechniki Warszawskiej, którą ukończył w 1929 r. ze stopniem inżyniera elektryka.

W czasie studiów na Politechnice Warszawskiej pracował czynnie w organizacjach akademików polskich, m.in. w Towarzystwie Bratniej Pomocy Studentów PW (tzw. Bratniaku). Z ramienia Bratniaka uczestniczył w zjazdach: European Students Relief i Confederation Internationale des Etudiants. W roku 1924 był sekretarzem generalnym Międzynarodowego Kongresu tej organizacji, odbywającego się w Warszawie z udziałem ponad 500 studentów z wielu krajów Europy i Ameryki. Jesienią 1924 r. na ogólnopolskim zjeździe akademickim został wybrany prezesem Naczelnego Komitetu Akademickiego.

W latach studenckich zarabiał na życie udzielaniem korepetycji i lekcji. W latach 1926-28 był słuchaczem School of International Relations przy Uniwersytecie Genewskim.

W latach 1924-29 działał jako sekretarz Polskiej Komisji Międzynarodowej Współpracy Umysłowej, z ramienia której zorganizował m.in. międzynarodowy Kongres Prawa Autorskiego, Kongres Międzynarodowej Federacji Prawa Międzynarodowego, dwie konferencje IATA (International Air Traffic Association), dwa kongresy Międzynarodowej Organizacji Pokoju (w Warszawie i w Atenach) oraz kilka innych.

Za całokształt swojej działalności dla zbliżenia międzynarodowego na polu nauki i techniki został odznaczony francuskimi Złotymi Palmami Akademickimi jako "Officier de l'Instruction Publique".

W maju 1929 r. Józef Podoski został zaangażowany na sekretarza generalnego Powszechnej Wystawy Krajowej (PWK) w Poznaniu.

W czerwcu 1929 r. na Walnym Zgromadzeniu Stowarzyszenia Elektryków Polskich (SEP) w Poznaniu został powołany na Sekretarza Generalnego SEP i pracę swoją na tym stanowisku rozpoczął 15 października 1929 r.

Rozwój SEP i swoje refleksje o pracy w tej organizacji, od tej chwili aż do napaści Niemiec na Polskę 1 IX 1939 r., opisał w książce pamiątkowej obchodu 40-lecia SEP pt. "Historia Stowarzyszenia Elektryków Polskich 1919-59".

Inżynier Józef Podoski pełnił funkcję Sekretarza Generalnego SEP przez 10 lat (1929-39). Był znakomitym sekretarzem SEP, potrafił integrować środowisko elektryków. Był niezwykle zasłużonym organizatorem prac stowarzyszeniowych oraz inicjatorem rozwijania różnorodnych form działalności SEP. Przyczynił się znacznie do ożywienia prac społecznych (po dokonanej reorganizacji w myśl nowego statutu), utworzenia nowych komisji fachowych i rozszerzenia działalności komitetów naukowych SEP.

Był członkiem pierwszego 4-osobowego Zarządu Biura Znaku Przepisowego SEP powołanego w 1933 roku, którego zadaniem było potwierdzanie zgodności wyrobów elektrycznych z wymaganiami Polskich Norm Elektrotechnicznych, opracowywanych w tym okresie także przez SEP, i nadawanie prawa do oznaczania wyrobów Znakiem Przepisowym (w postaci cechy literowej SEP w kole lub lnianej nitki barwy żółtej stosowanej do oznaczania przewodów).

Brał udział w kilku kongresach i zjazdach międzynarodowych, m.in. Międzynarodowym Kongresie Elektrycznym w Paryżu (CEI), w Anglii (1938), z przebiegu której napisał wspólnie z prof. Kazimierzem Drewnowskim sprawozdanie ogłoszone drukiem. Za zasługi dla elektrotechniki polskiej został odznaczony w 1936 r. Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Delegacja SEP u Prezydenta RP (VI 1939 r.); od lewej: prezydent RP Ignacy Moscicki, 
Kazimierz Szpotanski (prezes SEP), Alfons Hoffmann, Józef Podoski (sekretarz generalny SEP)

Delegacja SEP u Prezydenta RP (z okazji XX-lat SEP, czerwiec 1939); od lewej: prezydent RP Ignacy Mościcki,
Kazimierz Szpotański (prezes SEP), Alfons Hoffmann (wiceprezes SEP), Józef Podoski (sekretarz generalny SEP)

W ramach CIGRE (założonego w 1921 r.) powstał Polski Komitet Wielkich Sieci Elektrycznych (PKWSE). w skład którego w 1939 r. wchodzili: Kazimierz Drewnowski (prezes) oraz Edward Zieliński, Ludwik Jachimowicz, Ludwik Jung i Józef Podoski.

We wrześniu 1939 r. Józef Podoski zgłosił się na ochotnika do wojska i został wysłany na wschód. Po powrocie do Warszawy, w pierwszym okresie okupacji niemieckiej, w porozumieniu z inż. Kazimierzem Szpotańskim (jako czynnym prezesem SEP) utworzył biuro pomocy dla elektryków, którzy z różnych względów znaleźli się w trudnych warunkach materialnych. W biurze tym zajmował się rozprowadzaniem funduszy pomocy, a później, zatrudniony w dziale zakupów Fabryki Aparatów Elektrycznych "K. SZPOTAŃSKI i Ska", prowadził dalej tę akcję pod bezpośrednim kierownictwem dyrektora tej fabryki — prezesa SEP.

Pomyślny zbieg okoliczności (udane starania żony. którą wojna zaskoczyła w Szwajcarii) umożliwił Józefowi Podoskiemu wydostanie się z okupowanego kraju i we wrześniu 1940 r. wyjazd przez Szwajcarię do Portugalii. Tam (w Lizbonie) napisał 12 obszernych raportów dla rządu polskiego w Londynie o sytuacji w okupowanej Polsce.

Ignacy J. Paderewski, który w drodze do Stanów Zjednoczonych zatrzymał się w tym czasie w Estorilu pod Lizboną, zaznajomił się z jego raportami i telegraficznie zaproponował gen. Władysławowi Sikorskiemu wezwanie Józefa Podoskiego do Londynu, dokąd przybył on w listopadzie 1940 r.

W czasie dwumiesięcznego pobytu w Anglii Józef Podoski wygłosił szereg odczytów w obozach Wojska Polskiego w Szkocji i dla lotników w Liverpool, a również w Royal Institute of International Affairs i w Brytyjskim Radiu. Następnie został zaproszony przez Canadian Institute of International Affairs i Canadian Club na dwumiesięczną serię odczytów w Kanadzie o okupacji niemieckiej w Polsce.

W maju 1941 r. został przydzielony do Polish Information Center (PIC) w Nowym Jorku, a w październiku wysłany do Chicago, gdzie kierował oddziałem PIC na obszar środkowo-wschodni Stanów Zjednoczonych. Od marca 1943 r. został mianowany przez rząd polski w Londynie dyrektorem PIC w Nowym Jorku i w tym charakterze pracował do czasu likwidacji tej placówki w połowie grudnia 1945 r.

Po II wojnie światowej, w styczniu 1946 r. Józef Podoski przeniósł się do Los Angeles, gdzie najpierw pracował jako agent nieruchomości, a od września 1947 r. rozpoczął wykłady ekonomii w Immaculate Heart College w Los Angeles, kontynuując jednocześnie studia ekonomiczne rozpoczęte jesienią 1946 r. W jesieni 1949 r. uzyskał stopień magistra na Uniwersytecie Kalifornijskim, a w grudniu 1952 r. zdał część egzaminów pisemnych i komisyjny ustny egzamin doktorski, specjalizując się w historii ekonomii. Od 1949 r. wykładał jako "associate professor" również w Los Angeles State College na kursach dla dorosłych.

W lutym 1953 r. rozpoczął pracę w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie w Aerospace Technology Division jako specjalista (analityk), a później starszy specjalista badawczy w zakresie informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej z zakresu: elektroniki, elektrotechniki, automatyki, symulacji komputerowej oraz ekonomii. Jedna z jego prac pt. "Guidance and Control" (1968) została wciągnięta do katalogu Biblioteki Kongresu. Z ramienia tej biblioteki od 1959 r. był wysyłany na międzynarodowe kongresy i sympozja w zakresie automatyki, elektroniki, symulacji komputerowej i zagadnień lotniczych.

Po szesnastu latach pracy w Bibliotece Kongresu przeszedł na emeryturę (1969), został doradcą tej biblioteki w zakresie organizacji międzynarodowych i brał udział w posiedzeniach międzynarodowych organizacji technicznych.

Inżynier Józef Podoski był "senior member" w Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) oraz członkiem American Economic Association i "Pi-Gamma-Mi" (ogólnoamerykańskiego stowarzyszenia nauk społecznych). Jego życiorys opublikowały niektóre wydawnictwa biograficzne, m.in. "Dictionary of International Biography" (London 1969-70) i "American Men and Women of Science Economics" (New York-London 1974).

W całym powojennym okresie swojego życia utrzymywał stałe kontakty z Polską, odwiedzał kraj i uczestniczył w kilku zjazdach jubileuszowych SEP: 40, 50- i 60-lecia. W roku 2010 został wybrany członkiem honorowym SEP, pośmiertnie.

W wieku 80 lat przeszedł pomyślną operację laserową oczu. Był czynny w Stowarzyszeniu Polskich Kombatantów w Waszyngtonie, gdzie zmarł 22 czerwca 1984 r.

Ci z naszych Kolegów, którzy Go (jeszcze) pamiętają i mieli okazję poznać Go bliżej, mówią o Nim nie tylko jako o człowieku ciekawym, wyrobionym i wytwornym, niezawodnym patriocie polskim i obywatelu świata o znakomitej znajomości wielu języków, ale jednocześnie jako o człowieku prostym, ujmującym, pogodnym i dowcipnym, życzliwym dla ludzi i zawsze chętnym do okazania im pomocy, a także umiejącym tę pomoc zrealizować.


Andrzej Marusak
    Na podstawie:
    - Materiałów Jerzego Kubiatowskiego (1985) i
    - Materiałów Biblioteki Kongresu USA (2009).

( Home page )