Urodzony 11 marca 1927 roku w Warszawie. Szkołę powszechną, gimnazjum i liceum (1945) ukończył w Warszawie.
Studiował na Wydziale Łączności Politechniki Warszawskiej (PW) w latach 1945-1952. W roku 1952 uzyskał stopień inżyniera łączności i magistra nauk technicznych.
Jeszcze jako słuchacz ostatniego roku studiów (1951), pracował na etacie asystenta w Katedrze Podstaw Telekomunikacji (obecnie Instytut Systemów Elektronicznych) na Wydziale Łączności PW (obecnie Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych).
Stopień doktora nauk technicznych otrzymał na Wydziale Łączności PW za rozprawę pt. "Synteza wielostopniowego impulsowego wzmacniacza łańcuchowego" (1963), a stopień doktora habilitowanego uzyskał na Wydziale Elektroniki PW za monografię pt. "Optymalizacja elektrooptycznych modulatorów światła" (1981). W roku 1990 został zatrudniony na stanowisku profesora nadzwyczajnego, a tytuł profesora otrzymał w roku 1994. Od 1997 roku jest na emeryturze.
W 1957 roku odbył 6-tygodniowy staż w Marconi Instruments Ltd. (St. Albans, Wielka Brytania), w celu zapoznania się z techniką pomiarową w zakresie wielkich częstotliwości. W roku akademickim 1968/69 przebywał przez 9 miesięcy w Polytechnic Institute of Brooklyn (USA) w ramach stypendium Fundacji Forda. Prowadził studia oraz zbierał materiały z dziedziny szerokopasmowej modulacji światła i komunikacji optycznej, z myślą o pracy habilitacyjnej.
Główne kierunki Jego działalności naukowej w okresie pierwszych kilkunastu lat pracy dotyczyły: ● wzmacniania szerokopasmowego za pomocą wzmacniaczy łańcuchowych (o rozłożonym wzmocnieniu), ● techniki nanosekundowej oraz ● syntezy układów biernych i czynnych.
W wyniku tej działalności powstał ● wzmacniacz łańcuchowy o paśmie 250 MHz, wdrożony następnie do produkcji, oraz ● synchroskop nanosekundowy o paśmie 150 MHz (opracowany wspólnie z Witoldem Wierzejskim i Jerzym Pawłowskim). Parametry tego synchroskopu przewyższały ówczesne rozwiązania światowe (zespołowa nagroda Państwowej Rady ds. Pokojowego Wykorzystania Energii Jądrowej, 1962). Prace nad syntezą wzmacniaczy łańcuchowych stały się podstawą rozprawy doktorskiej (1963, promotor prof. Adam Smoliński).
W roku 1965 rozpoczęła się kilkuletnia Jego współpraca (wspólnie z Witoldem Wierzejskim) z Centralnym Ośrodkiem Badań i Rozwoju Techniki Kolejnictwa. W jej wyniku powstał ● model układu elektronicznego do samoczynnego hamowania pociągów, wdrożony do produkcji. Ponadto zaproponowano nową koncepcję: ● kontroli zajętości odcinka toru i ● kontroli pęknięcia szyny. Specjalistyczny układ elektroniczny został opatentowany i wdrożony do produkcji.
Wynalezienie lasera — źródła promieniowania spójnego nie istniejącego w przyrodzie — dało silny impuls do rozwoju optoelektroniki. W roku 1965, z inicjatywy prof. Adama Smolińskiego, powstał Zespół "Układy Optoelektroniczne", który prowadził prace o tematyce obejmującej szeroko pojętą optoelektronikę. Jerzy J. Helsztyński kierował tym Zespołem od jego powstania do emerytury i brał czynny udział w jego działalności. W drugiej połowie lat 1960', w Zespole prowadzono badania nad modulacją i detekcją światła. Opracowano i skonstruowano wiele modeli ● elektrooptycznych modulatorów światła (modulatory: wzdłużne, poprzeczne, na pasmo L, z falą bieżącą i inne) oraz ● fotodetektorów.
Podsumowaniem własnych prac badawczych J. Helsztyńskiego z tego okresu stała się monografia pt. "Modulacja światła spójnego" (WNT, Warszawa 1969). Była to pierwsza monografia na ten temat w skali światowej (wyróżniona w Konkursie SEP na najlepszą książkę z dziedziny elektryki).
W latach 1970', w Zespole prowadzono prace nad wykorzystaniem laserów do celów komunikacji i transmisji danych. Powstała bogata dokumentacja oraz model szerokopasmowego łącza optycznego z modulacją częstotliwości. Jerzy J. Helsztyński zajmował się elektro-optycznymi modulatorami światła. Syntezę wyników swoich prac przedstawił w monografii habilitacyjnej (1981, nagrodzona przez Wydział IV Nauk Technicznych PAN w zakresie elektroniki). Wyniki prac nad modulatorami zostały wykorzystane praktycznie.
W połowie lat 1970' obszar działalności został rozszerzony o tematykę światłowodową. Prowadzone były prace studialne nad metodami pomiarowymi i prace projektowo-konstrukcyjne nad aparaturą do pomiaru światłowodów. Zbudowano wiele stanowisk pomiarowych oraz przyrządów do pomiaru podstawowych parametrów światłowodów. W drugiej połowie lat 1980' zorganizowano Laboratorium Środowiskowe Metrologii Światłowodowej; autorem projektu tego laboratorium był J. Helsztyński. W zadaniu tym uczestniczyło kilka ośrodków krajowych. W Zespole "Układy Optoelektroniczne" opracowano i zrealizowano 3 skomputeryzowane stanowiska pomiarowe nowej generacji do pomiaru: ● tłumienia spektralnego (również transmitancji sprzęgaczy kierunkowych i siatek Bragga), ● profilu refrakcyjnego oraz ● parametrów geometrycznych światłowodów.
Jego zainteresowania dotyczyły również problemu ograniczeń szybkości modulacji częstotliwości lasera He-Ne. Związek z tą tematyką miała praca koncepcyjno-konstrukcyjna nad optoelektronicznym demodulatorem częstotliwości bez heterodynowania optycznego, mało wrażliwym na modulację natężenia promieniowania (wspólny patent z Leszkiem Lewandowskim). Z kolei badania nad metodami pomiaru drgań doprowadziły do opracowania użytecznego modelu światłowodowego czujnika drgań (w ramach Zespołu Inżynierii Fotonicznej, wspólnie z Leszkiem Lewandowskim i Krzysztofem Poźniakiem).
Jerzy J. Helsztyński był promotorem 4 zakończonych przewodów doktorskich. Jego dorobek naukowy obejmuje łącznie około 80 publikacji autorskich lub współautorskich, w tym 2 monografie (Modulacja światła spójnego oraz praca habilitacyjna). Jest współautorem 2 patentów oraz autorem skryptów dla Krajowych Szkół Optoelektronicznych. Brał udział w przygotowaniu wielu ekspertyz na temat stanu wiedzy, możliwości produkcji oraz programów badawczych optoelektroniki. Opracował lub brał udział w opracowaniu i realizacji około 15 konstrukcji aparaturowych.
Podczas swojej 46-letniej działalności naukowej, projektowej, a także dydaktycznej skoncentrował się głownie na problematyce: ● aparatury elektronicznej, ● metrologii i ● optoelektroniki. Jest członkiem Komitetu Naukowego Metrologii i Aparatury Pomiarowej PAN oraz Polskiego Komitetu Optoelektroniki SEP.
Jego działalność dydaktyczna wiązała się z prowadzonymi pracami projektowo-konstrukcyjnymi i naukowymi. Podczas pracy zawodowej prowadził ćwiczenia laboratoryjne i audytoryjne oraz wykłady, głównie w Politechnice Warszawskiej, a także w Wieczorowej Szkole Inżynierskiej oraz na zaocznych kursach Instytutu Łączności. W ciągu wielu lat wykładał przedmioty: "Podstawy telekomunikacji", "Wzmacniacze szerokopasmowe", "Teoria układów liniowych i sprzężenia zwrotnego", "Generacja częstotliwości", "Wzmacniacze", "Układy elektroniczne I, II i III", "Miernictwo elektroniczne" oraz "Podstawy i miernictwo optoelektroniczne".
Był autorem koncepcji oraz współorganizatorem laboratorium optoelektroniki oraz redaktorem pracy zbiorowej "Laboratorium podstaw optoelektroniki i miernictwo optoelektroniczne" (Oficyna Wyd. PW, Warszawa 1997).
Jego aktywność w zakresie organizacji dydaktyki na Uczelni wiązała się głównie z kierowaniem (w latach 1972--1997) Zakładem Miernictwa i Aparatury Pomiarowej, przemianowanym następnie na Zakład Miernictwa i Optoelektroniki. Zakład ten, zatrudniający około 40 pracowników, prowadził znaczną cześć działalności dydaktycznej Instytutu Systemów Elektronicznych PW.
Jerzy J. Helsztyński został odznaczony m.in.: ● Złotym Krzyżem Zasługi (1973) i ● Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1981).
Jest żonaty, ma dwie córki. Interesuje się muzyką i jest zapalonym działkowcem.